ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΡΕΛΗ

Μέσα σε μια έκταση 17 στρεμμάτων ο καλλιτέχνης Παύλος Βρέλλης οραματίστηκε και πραγματοποίησε ένα όνειρο ζωής: να δώσει ψυχή στην Ελληνική Ιστορία. Με βασικό υλικό το κερί της μέλισσας έπλασε τις μορφές των Αγωνιστών του ’21, ιστορικά γεγονότα όπως η Σφαγή του Αλή Πασά, προσωπικότητες που πρόσφεραν στην Ελλάδα και στην Ελληνική Επανάσταση, όπως οι Δάσκαλοι του Γένους, αλλά και στιγμές που έχουν αποτυπωθεί στο συλλογικό υποσυνείδητο των Ελλήνων, όπως το Κρυφό Σχολειό.
Δε λείπουν οι αναφορές στην Αρχαία Ελλάδα με την επιτύμβια στήλη και την αρχαϊκή Κόρη, στο Βυζάντιο με τις αναπαραστάσεις γνωστών ψηφιδωτών, στο Μακεδονικό Αγώνα με την αγέρωχη ηρωική μορφή του Παύλου Μελά, στο Αλβανικό Έπος με τις Γυναίκες της Πίνδου αλλά και σε σύγχρονες στιγμές όπως της θρυλικής Κυράς της Ρω.
Ο επισκέπτης του Μουσείου Βρέλλη πρέπει να γνωρίζει ότι με την είσοδο του θα γνωρίσει μια νέα εμπειρία, η οποία θα τον γεμίσει δέος αλλά πιθανότατα και λίγο φόβο, εξαιτίας της υποβλητικής ατμόσφαιρας που έχει δημιουργηθεί γι’ αυτόν ακριβώς το σκοπό.
Μόλις τα μάτια συνηθίσουν στο ελάχιστο, επιτυχημένα στοχευμένο, φως και αρχίσει η περιήγηση στο εσωτερικό του Μουσείου, που έχει τη μορφή Αστικής Φρουριακής Αρχιτεκτονικής της Ηπείρου του 18ου αι., γίνεται και η πρώτη επαφή με ότι θα ακολουθήσει: πάνω ακριβώς στη στροφή και πίσω από την πρώτη γυάλινη προθήκη ζωντανεύει κυριολεκτικά το Κρυφό Σχολειό. Δύσκολα πιστεύεις ότι πρόκειται για κέρινα ομοιώματα, σχεδόν είσαι έτοιμος να ορκιστείς ότι οι μορφές αναπνέουν και μολονότι  σε έχουν αντιληφθεί συνεχίζουν απερίσπαστοι τις ασχολίες τους: ο παπάς διδάσκει και τα Ελληνόπουλα τον ακούν προσεκτικά με το βλέμμα τους προσηλωμένο πάνω του έτοιμα να ρουφήξουν όλη τη γνώση.
Συνεχίζοντας το δρόμο σου κι ενώ η καρδιά σου έχει γαληνέψει από την τόσο όμορφη σκηνή ένα άλλο έκθεμα, αυτό του βασανισμού του εθνομάρτυρα Διονυσίου του Φιλόσοφου (ή Σκυλόσοφου) σε κάνει σχεδόν να αναπηδάς. Καταματωμένος, υπομένοντας καρτερικά την τιμωρία του για το έγκλημα του να επιθυμεί μια ελεύθερη Ελλάδα χωρίς τυράννους κάτω από το άγρυπνο, γεμάτο μίσος, βλέμμα των βασανιστών του, σχεδόν σε προτρέπει να τον βοηθήσεις. Η ρεαλιστικότατη σκηνή του βασανισμού σου γεννά ανάμικτα συναισθήματα ευγνωμοσύνης και αγανάκτησης αλλά κυρίως δέους καθώς δυσκολεύεσαι να παραμείνεις αμέτοχος μπροστά σε ένα τέτοιο μαρτύριο, να πιστέψεις ότι η στιγμή έχει παγώσει στο χρόνο και οι φιγούρες θα παραμείνουν ακίνητες ακόμα και όταν γυρίσεις την πλάτη σου και φύγεις.
Μέσα σ’ ένα περιβάλλον που μοιάζει απόλυτα φυσικό, που το τζάμι που σε χωρίζει απ’ αυτό φαντάζει σχεδόν αφύσικο, στέκονται αγέρωχα μορφές που σημάδεψαν την προεπαναστατική αλλά και επαναστατημένη Ελλάδα, όπως η φιγούρα του Γέρου του Μοριά, του αρχιστράτηγου Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, σκεφτικού γνωρίζοντας πιθανότατα τις θυσίες που θα υποστεί καθώς θα εκτελεί το καθήκον του.
Πιο πέρα στέκεται ο εθνεγέρτης Ρήγας Βελεστινλής, όταν ακόμη έχει ελπίδες και οραματίζεται την  απελευθέρωση των Βαλκανίων από το ζυγό της Υψηλής Πύλης, αρκετά πριν βρει τραγικό θάνατο στα χέρια των εχθρών του.
Σιωπηλά στέκεσαι και μπροστά στην ιστορική στιγμή της ορκωμοσίας των ιδρυτών της Φιλικής Εταιρείας, Σκουφά, Ξάνθου και Τσακάλωφ, ενός γεγονότος με ανυπολόγιστες συνέπειες, που έμελλε να αλλάξει το παρόν της σκλαβωμένης Ελλάδας και να της προσφέρει το μέλλον της.

Στη συλλογή του Μουσείου ανήκουν συνολικά 36 εκθέματα:

1. Κρυφό Σχολειό
2. Το Μαρτύριο του Διονυσίου του Φιλόσοφου (1611)
3. Ηπειρώτες Ευεργέτες (Γεώργιος Σίνας, Γεώργιος Αβέρωφ, Αναστάσιος Ζωσιμάς, Κωνσταντίνος Ζάππας, 18ος και 19ος αι.)
4. Δάσκαλοι του Γένους (Κοσμάς Μπαλάνος και Αθανάσιος Ψαλίδας, 18ος και 19ος αι.)
5. Ο Όρκος των Τριών Φιλικών (Σκουφάς, Ξάνθος και Τσακάλωφ, 1814).
6. Ο Θρυλικός Κατσαντώνης (1770-1807)
7. Ο Σκλαβωμένος Ελληνισμός στις Φυλακές, στα Χρόνια της Τουρκοκρατίας
8. Ρήγας Βελεστινλής (Φεραίος) – (1757-1798)

ΤΟ ΝΗΣΑΚΙ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Μια μικρή όαση πρασινάδας και γαλήνης καταμεσής της Παμβώτιδας, αντίκρυ στα Γιάννενα, είναι το Νησί. Δεν έχει άλλο όνομα και πιθανότατα δεν το χρειάζεται κιόλας, αφού όλοι το γνωρίζουν. Η αρχική του κατοίκηση δεν έχει σταθεί δυνατόν να επιβεβαιωθεί από τις πηγές, ωστόσο τα οκτώ μοναστήρια του, που ακόμα στέκουν όρθια, είναι αδιάψευστοι μάρτυρες του βυζαντινού και μεταβυζαντινού του παρελθόντος.
Σύμφωνα με την παράδοση, αν εξαιρέσουμε τους μοναχούς, οι πρώτοι κάτοικοι του Νησιού των Ιωαννίνων, πάτησαν το χώμα του το 17ο αι. προερχόμενοι από τη Μάνη, γεγονός που το φέρουν τιμητικά ακόμη και σήμερα οι κάτοικοι του. Μολονότι η κατοίκηση νησιών μέσα σε λίμνη είναι ένα σπάνιο φαινόμενο παγκοσμίως, περίπου 100 οικογένειες, έχουν επιλέξει να παραμένουν στο Νησί της Παμβώτιδας, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση λιγότερη των 10 λεπτών από τα Γιάννενα.
Εκτός από πολύ γνωστό ως περίφημο μοναστικό κέντρο του παρελθόντος το νησάκι έχει μείνει στην Ιστορία ως το μέρος, όπου δολοφονήθηκε ο κραταιός Αλής Πασάς ο Τεπελενλής. Πασάς στα Γιάννενα από τα τέλη του 18ου αι. έως το 1820 έπεσε νεκρός από τις σφαίρες των στρατιωτών του πανίσχυρου Χουρσίτ Πασά, που είχε εξαπολύσει εναντίον του αυτονομημένου πασά ο Σουλτάνος.

Ο Αλή Πασάς είχε βρει καταφύγιο στη μονή του Αγίου Παντελεήμονα στο Νησί, όπου περίμενε φιρμάνι από την Υψηλή Πύλη, με την αναστολή του, όπως με δόλο τον είχε κάνει να πιστέψει ο Χουρσίτ Πασάς, προκειμένου να τον πείσει να εγκαταλείψει το Κάστρο των Ιωαννίνων, το οποίο απειλούσε να ανατινάξει μαζί με όλους τους θησαυρούς του.

ioannina

α Ιωάννινα είναι η μεγαλύτερη πόλη της Ηπείρου και πρωτεύουσα του νομού.
Χτισμένη στην όχθη της λίμνης Παμβώτιδας και σε υψόμετρο 500 μέτρων,
μαγεύει με την ομορφιά της και τη ζεστή της ατμόσφαιρα. Μια ζωντανή πόλη
με 100.000 κατοίκους, που κουβαλάει μια ιστορία αιώνων. Κάθε σοκάκι και
πλατεία, κάθε σημείο της πόλης αντηχεί την σπουδαία της παράδοση.