Δευτέρα 23 Ιουλίου 2012

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΡΕΛΗ

Μέσα σε μια έκταση 17 στρεμμάτων ο καλλιτέχνης Παύλος Βρέλλης οραματίστηκε και πραγματοποίησε ένα όνειρο ζωής: να δώσει ψυχή στην Ελληνική Ιστορία. Με βασικό υλικό το κερί της μέλισσας έπλασε τις μορφές των Αγωνιστών του ’21, ιστορικά γεγονότα όπως η Σφαγή του Αλή Πασά, προσωπικότητες που πρόσφεραν στην Ελλάδα και στην Ελληνική Επανάσταση, όπως οι Δάσκαλοι του Γένους, αλλά και στιγμές που έχουν αποτυπωθεί στο συλλογικό υποσυνείδητο των Ελλήνων, όπως το Κρυφό Σχολειό.
Δε λείπουν οι αναφορές στην Αρχαία Ελλάδα με την επιτύμβια στήλη και την αρχαϊκή Κόρη, στο Βυζάντιο με τις αναπαραστάσεις γνωστών ψηφιδωτών, στο Μακεδονικό Αγώνα με την αγέρωχη ηρωική μορφή του Παύλου Μελά, στο Αλβανικό Έπος με τις Γυναίκες της Πίνδου αλλά και σε σύγχρονες στιγμές όπως της θρυλικής Κυράς της Ρω.
Ο επισκέπτης του Μουσείου Βρέλλη πρέπει να γνωρίζει ότι με την είσοδο του θα γνωρίσει μια νέα εμπειρία, η οποία θα τον γεμίσει δέος αλλά πιθανότατα και λίγο φόβο, εξαιτίας της υποβλητικής ατμόσφαιρας που έχει δημιουργηθεί γι’ αυτόν ακριβώς το σκοπό.
Μόλις τα μάτια συνηθίσουν στο ελάχιστο, επιτυχημένα στοχευμένο, φως και αρχίσει η περιήγηση στο εσωτερικό του Μουσείου, που έχει τη μορφή Αστικής Φρουριακής Αρχιτεκτονικής της Ηπείρου του 18ου αι., γίνεται και η πρώτη επαφή με ότι θα ακολουθήσει: πάνω ακριβώς στη στροφή και πίσω από την πρώτη γυάλινη προθήκη ζωντανεύει κυριολεκτικά το Κρυφό Σχολειό. Δύσκολα πιστεύεις ότι πρόκειται για κέρινα ομοιώματα, σχεδόν είσαι έτοιμος να ορκιστείς ότι οι μορφές αναπνέουν και μολονότι  σε έχουν αντιληφθεί συνεχίζουν απερίσπαστοι τις ασχολίες τους: ο παπάς διδάσκει και τα Ελληνόπουλα τον ακούν προσεκτικά με το βλέμμα τους προσηλωμένο πάνω του έτοιμα να ρουφήξουν όλη τη γνώση.
Συνεχίζοντας το δρόμο σου κι ενώ η καρδιά σου έχει γαληνέψει από την τόσο όμορφη σκηνή ένα άλλο έκθεμα, αυτό του βασανισμού του εθνομάρτυρα Διονυσίου του Φιλόσοφου (ή Σκυλόσοφου) σε κάνει σχεδόν να αναπηδάς. Καταματωμένος, υπομένοντας καρτερικά την τιμωρία του για το έγκλημα του να επιθυμεί μια ελεύθερη Ελλάδα χωρίς τυράννους κάτω από το άγρυπνο, γεμάτο μίσος, βλέμμα των βασανιστών του, σχεδόν σε προτρέπει να τον βοηθήσεις. Η ρεαλιστικότατη σκηνή του βασανισμού σου γεννά ανάμικτα συναισθήματα ευγνωμοσύνης και αγανάκτησης αλλά κυρίως δέους καθώς δυσκολεύεσαι να παραμείνεις αμέτοχος μπροστά σε ένα τέτοιο μαρτύριο, να πιστέψεις ότι η στιγμή έχει παγώσει στο χρόνο και οι φιγούρες θα παραμείνουν ακίνητες ακόμα και όταν γυρίσεις την πλάτη σου και φύγεις.
Μέσα σ’ ένα περιβάλλον που μοιάζει απόλυτα φυσικό, που το τζάμι που σε χωρίζει απ’ αυτό φαντάζει σχεδόν αφύσικο, στέκονται αγέρωχα μορφές που σημάδεψαν την προεπαναστατική αλλά και επαναστατημένη Ελλάδα, όπως η φιγούρα του Γέρου του Μοριά, του αρχιστράτηγου Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, σκεφτικού γνωρίζοντας πιθανότατα τις θυσίες που θα υποστεί καθώς θα εκτελεί το καθήκον του.
Πιο πέρα στέκεται ο εθνεγέρτης Ρήγας Βελεστινλής, όταν ακόμη έχει ελπίδες και οραματίζεται την  απελευθέρωση των Βαλκανίων από το ζυγό της Υψηλής Πύλης, αρκετά πριν βρει τραγικό θάνατο στα χέρια των εχθρών του.
Σιωπηλά στέκεσαι και μπροστά στην ιστορική στιγμή της ορκωμοσίας των ιδρυτών της Φιλικής Εταιρείας, Σκουφά, Ξάνθου και Τσακάλωφ, ενός γεγονότος με ανυπολόγιστες συνέπειες, που έμελλε να αλλάξει το παρόν της σκλαβωμένης Ελλάδας και να της προσφέρει το μέλλον της.
Στη συλλογή του Μουσείου ανήκουν συνολικά 36 εκθέματα:
  1. Κρυφό Σχολειό
  2. Το Μαρτύριο του Διονυσίου του Φιλόσοφου (1611)
  3. Ηπειρώτες Ευεργέτες (Γεώργιος Σίνας, Γεώργιος Αβέρωφ, Αναστάσιος Ζωσιμάς, Κωνσταντίνος Ζάππας, 18ος και 19ος αι.)
  4. Δάσκαλοι του Γένους (Κοσμάς Μπαλάνος και Αθανάσιος Ψαλίδας, 18ος και 19ος αι.)
  5. Ο Όρκος των Τριών Φιλικών (Σκουφάς, Ξάνθος και Τσακάλωφ, 1814).
  6. Ο Θρυλικός Κατσαντώνης (1770-1807)
  7. Ο Σκλαβωμένος Ελληνισμός στις Φυλακές, στα Χρόνια της Τουρκοκρατίας
  8. Ρήγας Βελεστινλής (Φεραίος) – (1757-1798)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου